Ibudhou Chairellakpa and Ibudhou Chingningthou at Thanga (in Manipuri)
Ibudhou Chairellakpa Seva Committee, Thanga *
Heeyang Tanaba as a part of Lai Haraoba of Ibudhou Chairellakpa at Thanga on 17th May 2014 :: Pix - Deepak Oinam / Shanker Khangembam
1324 ing, chahi chagi matamda Ibudhou Chairellakpana Thangada khundarakpagi wari asi akhang ahei kayaga tanajabada Chairelda leiba Laishram Khumanjao panditna haibirakpagi matung inna ahanbada Ibudhou Mingkheirol asi Khori Lok Lok Lainingthou Chingu kouee aduga Ibendhougi koloi minglenna Prati Chanu Leishangkhombi haina takpiraki.
Aduga atoppa amadana Thanga pandit Loishangi Pandit Shri Tongbram Chaoba Singhna takpirakpagi matung inna Ibudhougi atoppa mingourel amana Ibudhou Kha Khende hainasu mingounei haibiraki. Ibudhou asi Thangada khundaraba matungda Chaireldagi laki haiduna Chairellakpa haina koloi mingounari ngasi faobada. Ibudhou Chingningthouna Ibudhou Chingu Achouba haina mingounei takpiraki.
Ibudhou Kha Khende amasung Chingu Achouba animak nongmagi Korou amada magi magi mashaigondagi thoknaraktuna koloi minglen Ningthibi Chingnungi Tamnana ningthina khongba lam malangbagi sahumna liri liri sitpa lam houbi chingi napomda Ibudhou anina Kongba lam yengba shabal lamthokpa chatlammi.
Ibudhou Chingu mamai awang on mityeng shangkheirammi. Yengu itao Charangna pomai shiba lam heikakna shoujin shaba lam pombi chekla kayagi chaktapham oiriba Sanana Mingshel nganbagum ngallibi lamlen Loktak mayaida loibi chingsang ama kaorel sanna kunbagum leiribase pukning huna fajadra? Ibudhou Kha Khendena asumna paokhumlaki phajakhraba loibi ching asida eikhoi ani chattuna khundarusi. Eikhoi ani magi magi pamel wanglen Ujao athoiba amamam yallaga wagei hee saraga hidannasi.
Aduga amuksu hairaki fajakhraba loibi ching asida ahanba thungba aduna Ningthou oinasi. Ibudhou animak Houbi chingi thoudu nungpakthakta shari washaknaduna haraona hoyanare. Chingu Achoubana hairaki adudi itao hee kana kanana lamthahansige Ibudhou watannaraga Pakhangbane, Wangbrenne, Sanamahine makhoi ahumna Ibudhou Kha Khende amasung Ibudhou Chingu Achouba anibu magi magi wagei hee tonghanduna Lamlen houbi chingdagi hee tharakhi.
Tureldagi tuthup matung inna magi magi wagei hee honnarakpana Ibudhou Kha Khendena shamma pangal khara kankhibana Turei tuthup ahum mari hellaga Hingthoiraki. Asum asum hidannarakpana khana Chaoba Wangbren oi oinana thamlammi, Tangjeng Lairembi yetoinana leihouee, Lokningthouna oioinana thamlammi. Ibudhou Kha Khendena mathang mathang lakpana lamlen lamdam leinungshi koloi minglen ningthibi Wangu khunbu langollibi Wangu Tampha Lairembi imagi mashaigol yourakpada, iraokholga iroinana hee hollakiba Ibudhou Kha Khendegi iraokhol tabada Tampha Lairembi imana ngasi eigi Turelgi laija iraokhol taribasi karibu oiribano haiduna khuning modol kang, khubak leikhal shaduna mityeng shangkheirakpada Ibudhou Kha Khendena Hee hollakpa urammi.
Wangu Tampha Lairembina Ibudhou Kha Khende kouduna itei ibungo poirei keidabu pangbano? Nanaoga taojing heirang chaminnakhisi paohanglaki. Ibudhou Kha Khendena paokhumlaki ishanou ibemma matungda amuk chaminnarasi, itao ibungo chingu Achoubaga lamlen houbi chingdagi wagei heedannarakpagani. Ishanou inemcha nanga heirang chaminnaringei, leirang chinminnaringei itao ibungo Chingu Achoubana hankhiba tare ishanou nangbu warouranu – hairamlaga mathang mathang hollaki.
Asum asum hollakpana Ithai lamdam lamnungshi, pombi chekla kayagi harao yakabung oiribi, yenguba khuding, uruba pumba mitpham hongba ngamdabi Ithai Lairembi Imagi mashaigol taibang shemba mapuna akhannana shemlamba lamdam yourakpada, Lairembi imana paohanglaki itei ibungo poirei keida pangbibano wanglen mitkup kharadang pothabikho nanao oibi eihakka taojing heirang chaminnakhisi, leirang chinminnakhisi nanaona lambi asamba takchage.
Ibudhou Kha Khendena Lairembi imagi chingoi mapao thoushada matao ibungodagi heethoinaba khankhibana Ibudhou Kha Khendena Ishanou Inemcha hayeng matam amada heirang chaminnasi leirang chinminnasi itao ibungo Chingu Achoubaga lamlen houbi chingadi wagei hidannarakpani. Itaona eigi tungoinana leihouri eigi panthungpham asifaobadi yourukhige. Asi haina paokhumlaga Turelgi tuthup tunginna Khodrak turel marinda koina hollaki.
Asomdana Ibudhou Chingu Achoubana Tampha Lairembigi lamdam yourakpada Tampha Lairembi imana Ibudhou Chingu Achoubada hairaki. Itei ibungo nanao oibiga wanglen mitkup kharadang pothaminnaraga heirang chaminnakhisi, leirang chinminnakhisi natao Kha Khendedi turei ahum mari henna honkhrabani haina paodamlakpada Chingu Achoubana asumna paokhumlaki Ishanou Itao Ibungo Kha Khendega heedannarakpani adubu itao ibungobu tannaba fangbra yengjage warouganu konna amuk chaminnarasi – hairamlaga asum asum hollakpana Ithai lamdam youraki, Ithai Lairembi mashaikol yengabgi laidedo, harao momon nok, shaji mitabu ngamjabi misna anina kuphet kaphet yenglaga wakhal lishang tharaki – Mamangdasu itei ibungo Kha Khendebu khambasu yakhide handaksu choptunabu tokkadra chinta potlum touraki, khoitumlaba khonjelna tapna tapna kouraki – Itei haina mingoujage nanao laibak chaobina.
Wanglen pungja kharadang pothabiduna heirang chaminnakhisi, leirang chinminnakhisi haibabu paima pibuknungda kari khanbibage? Natao ibungodi Turel koina akoiba lambida honkhare. Nanaona iteigidamak asamba lambi takchage. Ibudhou Chingu Achouba ngaihak Khanjanaraga Hoida wanglen ngaihak pothakhige khan Ithai Lairembi manakta Wagei Heebu thangduna heirang chaminnare, leirang chinminnare.
Ngaihak leiraga Ibudhou Chingu Achoubana asamba lambi takpiro hairaki. Itei Ibungo nanaona takchagadouriba asamba lambi asi karigumba matam amada Khoyum lai ani heedannarakkani haiduna nanaona toujakhiba turel marinni. Masibu Ungamen marin haina kouee. (Ungamen marin hairiba asi Ithaiga Nongmaikhonga anigi marakta leiba Turel marin amani). Ungamen marin asidagi tubat natei shamlaga honbiro aduga awang Koubru pangna hollaga ching ama thengnagani, ching aduda Nongpok Shelloi Apamba Chingmeirakpa kouba
amana panbani. Madudagi awang pangna hollaga itei ibungona yougadouriba ching adu youragani hairaki. Madudagi Chingu Achoubana Ithai Lairembibu bidai piramle.
Chingu Achoubana asum asum hollaga lakpana Chingmeirakpa oi oinana leihoubaga langon chaoba hao ama thengnaduna hee lanbinaba hairakpada hee lanbirammi. Hao adubu lankhiba mapham adubu Haogram Heeran haina kounakhi. Asum asum hollakpana Langon Chaobi Ima amasu houjikna Shagram haiba mapham asida Een chingduna leirammi. Chingu Achouba Ibudhouna een adubu thangatpiduna hee amukta honjakhige hairakpada Langon Chaobi Imana een thangatlaga hee lalhankhi. Asumna een thangatlaga holhankhiba mapham adubu Injingkhongnung haina koloikhi. Asum asum hollakpana Laikotlen maril faoraga hollakpana Thanga salamda leiba Kekru makhongda hee thangduna urong yungkhi.
Asomdana Ibudhou Khendena turelgi tuthup tunginna asum asum hollakpana hiyangtek yet oinana thamlammi, Arong Lairembi yet oinana thamlambi, Thanga Turel taraki, Pakhang kolu thamlammi. Asum asum Ibudhou Kha Khendena turel tuthup kaya lallakpada aram khourang faoraktuna, matao Ibungo Chingu Achoubasu tungoinana leihouri khanduna wanglen mitkup ngaihaktang chayom chengjel charammi, Ibudhou Kha Khendena chayom chakhiba maphamduda Ibudhou Kha Khendegi khujai tahoukhirammi. Ibudhougi khujai takhiba mapham adubu Khujairel haina ngasi faoba khangnari.
Asum asum hollakpana Khangadong Khuningthek youraki, Fakchao shanlan yourakpada matao Ibungo Chingu Achoubaga panthung younasi hainakhiba loibi chingda laptaknana Urong ama urammi. Pukning langtaknana khallaki – Loibi ching asida uriba Urong asi kanana yungba oirigaba, itao ibungona yungba oirigadra, adu oirabadi mapham asidagi eihak chairelda amuk hallage haiduna heemai leirammi. Ibudhouna heemai leikhiba mapham adubu Leingang haina kolloikhi. Adubu Ibudhouna wakhal haiphet khallaga Urong thetlibasi kanano khangningbadagi, heemai amuk leiraklaga mukap khongnung faoraklaga Thanga Heisnamda leiba Lairokta hee thangkhi. Houjik faoba Ibudhouna hee thangkhiba mafam adubu Ibudhougi khuvam(Chairollakpagi khuvam) oina leiri.
Ibudhou anina ching asida unnare. Ibudhou Kha Khendena Ibudhou Chingu Achoubada hairaki – Itao ibungo eidi Chairelda amuk hallage, itaona ching asida hanna thunglabanina ching asigi ningthou oina panbihouro. Matao ibungo Chingu Achoubana khamlaga asumna paodamkhi. Itao ibungo kari yawanoda Houbi chingi thoudu nungpakthakta shari washaknakhiba kaobirabra? Ching asida punna khundaminnasi aduga ahanba aduna ningthou oinasi haina, - adubu itao ibungo chintagi potlum thadokpiyu, pukning langtaknabiganu. Eina kha thangba chingmai ningthou oina panjage.
Aduga Itaona awang thangba chingmai asida Loktak ishai mapalbu chenglou mityeng shangkheiraga nongchup ollaga ningthou oina panbiro. Ibudhou anina harao momon nokminnaraga hoy yannare. Asumna chingmai ani khainaraga chingmai, chingmai ningthou oinakhi. Ching khainaraga ningthou oinakhi haiduna, Ibudhou Kha Khendena ningthou oikhiba chingmai adubu chingkhai haina koukhi. Maram asina chingkhai haiba waheidagi lontheida Chingkha haina mingounakhi. Houjik houjik Thanga Chingkha hairiba asida Ibudhou Kha Khendena chingmai asigi ningthou oina palli.
Ibudhou Kha Khendena chaireldagi laki haiduna Ibudhou Chairellakpa haina ngasifaoba mingounari. Hairiba Ibudhou Chairellakpa asibu Haojam Sageina houjik faoba iratchari.
Ibudhou Chairellakpa amadi Ibudhou Chingningthou anina Thanga chingda heedannarga chingmai chingmai ningthou oikhibagi shamlappa wari asi akhang ahei kayana takpirakpagi matung inna shamlapna wari asi khomjinjabani. Kanagumbashingna wari asi henna marik chumna takpiningba leiragasu takpirakpada committeegi maikeidagi nollukna khanghanjari.
Wari asi khomjinbada paotakpirakpashingdi –
1. Tongbram Chaoba Singh, Thanga Pandit Loishang.
2. Haojam Yaimchou Singh, Piba Haojam Sagei.
3. Haojam Khunjao Singh, Laishellungba Haojam Sagei.
Khomjinjaba,
Ibudhou Chairellakpa Seva Committee, Thanga.
** Special thanks from Team e-pao to Nganthoi Lourembam of 'Imphal Times' who did this transliteration
* A transliteration from an article from 'Ibudhou Chairellakpa Seva Committee, Thanga'
This article was posted on June 03, 2014.
* Comments posted by users in this discussion thread and other parts of this site are opinions of the individuals posting them (whose user ID is displayed alongside) and not the views of e-pao.net. We strongly recommend that users exercise responsibility, sensitivity and caution over language while writing your opinions which will be seen and read by other users. Please read a complete Guideline on using comments on this website.